Trong thế giới đa dạng của các loài chim, chim sâu là loài động vật có ngoại hình xinh đẹp và tính cách đáng yêu. Dù kích thước nhỏ bé, nhưng chúng có vai trò quan trọng trong việc giữ gìn cân bằng sinh thái, phân tán hạt giống của nhiều loại cây.
Nội dung bài viết
1. Chim sâu là chim gì?
Nguồn gốc
Chim sâu (Dicaeidae) hay còn được gọi với tên chim chích bông. Được nhà động vật học Bonaparte đặt tên vào năm 1853.
Dicaeidae bao gồm nhiều loài chim nhỏ, phân bố chủ yếu tại các vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới của Châu Á, Châu Phi và một số khu vực trong Châu Đại Dương. Theo nghiên cứu, 1 số cá thể có thể mang song giới. Vừa là trống và cũng vừa là mái.
Môi trường sống
Dòng chim này được tìm thấy trong các khu rừng rậm, rừng nguyên sinh, vùng rừng thưa và cả trong các khu vườn, cây cối xung quanh khu dân cư. Ngoài ra, chim sâu cũng có thể sống ở những khu vực có sự xuất hiện của các cây cối có hoa mật. Vì chúng thích ăn mật cũng như các loại côn trùng.
Tại Việt Nam, loài động vật này được tìm thấy ở hầu hết các tỉnh thành. Chủ yếu là những tỉnh chuyên canh tác nông nghiệp như đồng bằng Bắc bộ, Trung bộ và khu vực ĐBSCL.
Đặc điểm
Chim sâu có kích thước nhỏ nhất thế giới, chiều dài cơ thể dao động từ 9 -15 cm, cân nặng từ 5.5 – 12 gram
- Mỏ: bé và nhọn, cứng, hơi cong, thích hợp để ăn hoa mật và các loại thức ăn nhỏ khác.
- Lông: Đa số có bộ lông màu sắc rực rỡ. Thường có các mảng màu khác nhau, từ đỏ, cam, vàng, xanh đến xám và trắng.
- Đuôi: 1 số loài có đuôi dài, mảnh mai, làm tăng thêm vẻ đẹp và sự nổi bật.
- Mắt: Nhỏ và sáng, cho phép chúng quan sát môi trường xung quanh và tìm kiếm thức ăn.
- Mào: Một số loài có mào rõ ràng, giúp làm nổi bật phần đầu của chúng.
- Chân: Nhỏ và mảnh mai, giúp chúng di chuyển linh hoạt giữa các cành cây trong môi trường rừng rậm. Bàn chân thường có 4 ngón: 3 ngón đằng trước và 1 ngón đằng sau.
Đặc tính
- Tinh nghịch và năng động: Nhiều loài chim sâu có tính cách tinh nghịch và năng động. Chúng có thể di chuyển linh hoạt khi tìm kiếm thức ăn và xây tổ.
- Sống thành đàn nhỏ: Có xu hướng sống thành đàn nhỏ, gắn kết giữa các cá thể với nhau.
- Kiên nhẫn trong tìm kiếm thức ăn: Thường phải kiên nhẫn và tỉ mỉ trong việc tìm kiếm mật, thức ăn nhỏ khác trong các hoa và cành cây.
- Nhanh nhạy: Chim sâu thường rất nhạy bén và chú ý đến môi trường xung quanh, giúp chúng tìm kiếm thức ăn và tránh nguy hiểm.
- Tiêu hóa: Hệ tiêu hóa được cấu tạo rất đặc biệt, có thể ăn được mọi loại thức ăn kể cả quả mọng nước như cam.
Sinh sản
- Giao phối: Các loài chim thường lấy giọng hót để thu hút đối tác trong quá trình giao phối.
- Xây tổ: Chim cái xây tổ để ấm trứng và nuôi con. Tổ có thể được làm từ các vật liệu như: cành cây, cỏ, lá, lông và bọt..
- Đẻ trứng: Số lượng trứng thường khác nhau tùy thuộc vào từng loài, nhưng thường từ 1-10 quả.
- Ấp trứng: Con cái thường ấp trứng trong một khoảng thời gian nhất định để giữ cho trứng ấm và duy trì điều kiện phát triển.
- Nuôi con: Sau khi trứng nở, chim bố mẹ chăm con bằng cách cung cấp thức ăn và bảo vệ chúng khỏi mối đe dọa.
- Thời gian sinh sản: 1 số loài sinh sản quanh năm, trong khi số khác chỉ sinh sản vào mùa đông hoặc mùa xuân.
2. Cách phân biệt chim sâu trống và mái
- Màu sắc: Con trống thường có màu rực rỡ, đặc biệt ở phần cổ và lông hông. Trong khi con mái có màu sắc tối và nhạt hơn.
- Kích thước: Con trống thường lớn hơn so với con mái cùng loài.
- Tiếng hót và hành vi: Con đực thường có tiếng hót mạnh mẽ để thu hút con cái, chẳng hạn như nhảy múa và biểu diễn. Con mái sẽ thể hiện hành vi đáp lại nếu được quan sát trong quá trình giao phối.
Lưu ý: Việc phân biệt giới tính ở loài thú cưng này là tương đối khó, cần quan sát thật cẩn thận. Đôi khi, việc sử dụng kỹ thuật như: kiểm tra kích thước và hình thái bằng kính hiển vi có thể cần thiết để xác định giới tính chính xác.
3. Phân loại các dòng chim sâu
- Chim sâu đầu đỏ
Chim sâu đầu đỏ thuộc họ Fringillidae, phân bố chủ yếu ở châu Âu, Bắc Phi và châu Á. Đặc điểm nổi bật nhất của loài này là đầu màu đỏ tươi hoặc hồng tùy thuộc vào giới tính. Thường sinh sống trong các khu rừng ôn hòa, vùng bụi rậm và cánh đồng. Thức ăn chủ yếu là hạt, thức ăn thực vật và côn trùng nhỏ.
- Lưng xám: Lưng có màu xám, đôi khi có các đốm mờ mờ.
- Ngực trắng: Phần ngực có màu trắng muốt, là điểm nhấn tạo sự tương phản với màu đen và xám trên lưng.
- Tiếng hót: Tiếng hót có âm điệu cao và du dương, được miêu tả như tiếng “chi, chi” hoặc “hèn, hèn”.
- Chim sâu ngực đỏ
Chim sâu ngực đỏ (Dicaeum ignipectus) thuộc họ Nectariniidae. Chiều dài cơ thể dao động từ 10 đến 12 cm. Tiếng hót có âm điệu nhẹ nhàng và cao. Phần lông cánh và đuôi hơi có màu xanh pha đen, lông ngực và bụng có màu xanh cốm pha vàng.
Thường sống trong các khu vực rừng ngập mặn, bụi rậm. Phân bố nhiều nhất ở khu vực Đông Nam Á, bao gồm miền nam Trung Quốc, Myanmar, Thái Lan, Lào, Việt Nam, và Indonesia.
Giống như nhiều loài động vật khác, chim sâu ngực đỏ cũng đối mặt với các mối đe dọa về môi trường sống do hoạt động con người như: nạn đô thị hóa và phá rừng.
- Chim sâu vàng
Chim sâu vàng (Dicaeum aureolimbatum) thuộc họ Nectariniidae. Loài này được tìm thấy ở khu vực Đông Nam Á, chủ yếu là ở Indonesia và Malaysia.
Chim có màu lông chủ đạo là vàng, và 1 dấu trắng ở quanh mắt, tạo nên nét đặc biệt cho loài động vật này. Đây là loài ăn mật, chúng thích uống mật từ hoa. Thường sử dụng lưỡi dài và chóp mỏ nhọn để lấy mật.
4. Cách nuôi chim sâu sống dai, khỏe mạnh
Tổ nuôi
Tổ nuôi thường là những cấu trúc đơn giản, thường được làm bằng gỗ, tre, hoặc vật liệu tái chế. Thiết kế của tổ này tùy thuộc vào loài chim muốn nuôi và mục đích nuôi của bạn. Hãy chọn vị trí phù hợp cho để đặt tổ, tránh gió lạnh và ánh nắng trực tiếp
Kỹ thuật nuôi đóng vai trò quyết định tới sức khỏe của chim. Nên gắn thêm vải nhung màu đen hoặc đỏ để che nắng vào mùa hè và chắn gió vào mùa đông cho chúng
Thức ăn
- Sâu, côn trùng: Nghe đến tên chắc chắn các bạn cũng đã hình dung ra thức ăn của chim chủ yếu là các loài sâu. Loài sâu yêu thích nhất của chúng là sâu rau xanh, sâu quy và sâu gạo. Bên cạnh đó, người nuôi có thể kết hợp cho chúng ăn thêm cào cào, châu chấu và trứng kiến.
- Trái cây: Dòng chim này rất thích ăn các loại trái cây như :quả mâm xôi, quả dứa, quả kiwi, quả lựu….
- Mật ong: Mật ong là nguồn thức ăn giàu năng lượng cho chim. Bạn có thể cung cấp mật ong tự nhiên hoặc mua mật đã chế biến sẵn.
- Côn trùng: Ngoài việc ăn mật hoa và trái cây, 1 số loài cũng có thể ăn côn trùng như: ruồi, kiến…
- Hạt và thức ăn phụ: Bạn cũng có thể cho chúng các loại hạt và thức ăn phụ như: hạt cải, hạt bí, hoặc thức ăn giàu protein khác để bổ sung dưỡng chất
Đối với con trưởng thành, 1 ngày chỉ ăn khoảng 2 – 3 bữa. Nhưng con non phải cho ăn khoảng 10 bữa với lượng thức ăn nhỏ.
Phòng bệnh
- Vệ sinh tổ nuôi: Duy trì tổ nuôi sạch sẽ, khô ráo, loại bỏ thức ăn thừa, chất thải thường xuyên để tránh vi khuẩn và nấm phát triển.
- Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Theo dõi sức khỏe của chim sâu bằng cách đưa chúng đi kiểm tra thường xuyên. Nếu nhận thấy bất kỳ triệu chứng khác lạ nào, hãy tìm hiểu nguyên nhân, xử lý ngay lập tức.
- Tránh tiếp xúc với các loài chim lạ: Nếu có thể, hạn chế để chim sâu tiếp xúc với các loài động vật hoang dã , hoặc chim từ các trang trại khác để tránh lây bệnh.
5. Chim sâu giá bao nhiêu tiền 1 con?
Có nhiều tiêu chí quyết định giá bán:
- Chủng loại: Có nhiều loài chim sâu khác nhau và giá cả sẽ thay đổi tùy theo loại mà bạn muốn mua.
- Độ tuổi và giới tính: Con non và con trưởng thành có thể có mức giá khác nhau. Giới tính cũng có thể ảnh hưởng đến giá bán 1 số loài.
- Tình trạng sức khỏe và vẻ ngoài: Chim khỏe mạnh và có vẻ ngoài đẹp sẽ có giá cao hơn so với những con có vấn đề về sức khỏe hoặc ngoại hình.
Tóm lại, không có mức giá cụ thể chung chung cho loài động vật này, giá bán thường dao động từ 200K – 3 triệu đồng/con
6. Mua, Bán chim sâu ở đâu tại Hà Nội, Tp Hcm
Để tìm mua hoặc bán chim sâu, bạn nên tham khảo các nguồn thông tin đáng tin cậy như: Google, website Vương Quốc Loài Vật, diễn đàn hoặc nhóm mua bán trên Group MXH. Tại các chợ trời, chợ chim hay các cửa hàng thú cưng có thể cung cấp các loại chim cảnh.
Tuy nhiên, trước khi mua hãy đảm bảo bạn kiểm tra nguồn gốc, tình trạng sức khỏe để mua được chú chim khỏe mạnh và an toàn.
Chim sâu với vẻ ngoài đáng yêu cùng tiếng hót du dương đã thu hút sự quan tâm của nhiều người. Nuôi chim có thể là trải nghiệm thú vị và ý nghĩa cho những người yêu thú cưng và thiên nhiên.